KONCERT Posłuchajcie ja was proszę…

Bilet na koncert: POSŁUCHAJCIE JA WAS PROSZĘ.

Obowiązkowo OŚWIADCZENIE COVID  

Wystąpią:
Krystyna Ciesielska
Andrij Liaszuk (Ukraina, Równe)
Jacek Hałas
Adam Strug i Mateusz Kowalski
Memento Mori Dance Club
Kaja i Janusz Prusinowscy

Kurator koncertu Janusz Prusinowski

Posłuchajcie ja was proszę…
…o wojnie tureckiej, o straszliwym sądzie, o świętej Dorocie, świętej Barbarze, świętym Antonim, o wyrodnej matce, o strasznej zbrodni, o dwojgu zakochanych, o cudownym obrazie – to tylko niektóre ciągi dalsze tego wersu, mającego zwrócić uwagę słuchacza. Świat wypełniony opowieściami, niesamowitymi historiami, w których prawda obrasta legendą i stopniowo przechodzi w sferę baśni. Opowieści te składały się na wiedzę o świecie i zaludniały wyobraźnię naszych niepiśmiennych i piśmiennych przodków.

Melodia działała (i działa) jak narzędzie mnemotechniki – kolejne zwrotki nizane na jej nić, tkane jak materiał na krosnach. Człowiek zapamiętuje mimochodem, nie zauważa jak tworzy się w nim muzyczna struktura pamięci, która pozwala na ogarnianie ogromnych obszarów repertuaru, czasem przechodząc w stan „śpiewania wewnętrznego” i w ten sposób, w myślach praktykowania śpiewu. Można by zaryzykować stwierdzenie, że jeszcze niedawno pamięć ludzi miała jakby większą pojemność. Pani Krystyna Ciesielska ze wsi Brogowa mówi, że może zaśpiewać z pamięci ponad dwieście pieśni. Na koncercie poprosimy Ją o zaśpiewanie ledwie kilku, ale wierzymy Jej w pełni.

Dziady wędrowne, lirnicy, śpiewacy przez stulecia byli częścią kultury i pamięci zbiorowej – wędrując na odpusty, jarmarki, do świętych miejsc i do dawniejszych pieśni dodając nowe, o aktualnych wydarzeniach. Wspierali się instrumentami – najczęściej lirą korbową – które tworzyły niesamowity muzyczny krajobraz i – co ważne – dawały wytchnienie w śpiewie. Wydawało się, że zniknęli bezpowrotnie wraz z upowszechnieniem gazet, radia, telewizji i ubezpieczeń społecznych. Tymczasem u progu XXI wieku przeżywamy lirnicki renesans. Wielu utalentowanych śpiewaków i śpiewaczek odnajduje swoje powołanie w odkrywaniu dawnego repertuaru, technik śpiewu i gry, współtworzenia sytuacji, w których te stare pieśni nabierają nowego, aktualnego sensu. Kilku z nich udało się zaprosić do koncertu.

W koncercie pojawią się opowieści o wydarzeniach historycznych, o cudownych obrazach, apokryficzne żywoty Świętych, historie miłosne, legendy i przestrogi. Oszczędzimy słuchaczom pieśni najbardziej drastycznych, w których „pani zabiła pana”, Podolanka otruła brata lub też bracia mszczą się na nieposłusznej siostrze – niech pozostaną one tematem osobnego wydarzenia.

Nierzadko nowe teksty, nowe historie śpiewane były na znane wcześniej i popularne melodie, często taneczne. Zjawisko to nazywamy kontrafakturą. Bywa, że melodie te – ale już z nowymi, często religijnymi tekstami – dotrwały w żywej tradycji do naszych czasów. Kompania Śpiewacza „Memento Mori Dance Club” wzięła sobie za cel zarówno kontynuację wiejskiej tradycji męskiego śpiewu religijnego, jak i podjęcie się zinstrumentalizowania i zagrania na nowo tych najczęściej barokowych „tanecznych hitów”.

Spiritus movens koncertu będzie Jacek Hałas, lirnik, śpiewak, muzyk, kompozytor, twórca teatralny, animator i performer, w którego gestii będzie lekkie zaburzenie obyczajów koncertowych i zbudowanie sytuacji „zbliżonej do naturalnej”, co w warunkach ograniczeń covidowych nie będzie proste. Zaśpiewa on oczywiście kilka swoich ulubionych opowieści.

Adam Strug to jeden z najwybitniejszych śpiewaków i śpiewających poetów współczesnej Polski. Obdarzony wspaniałym głosem i umiejętnościami wokalnymi w koncercie wystąpi z lirą korbową, wybierając kilka opowieści ze swego ogromnego repertuaru.

Z lirnikami ukraińskimi lirnicy polscy dzielili sporą część repertuaru, na przykład zapisany przez Oskara Kolberga w tomie Pokucie lirnik Dmetro Marczuk z Siekierzyna miał w repertuarze pieśni po ukraińsku i po polsku. Fach, a nawet cech lirnicki przetrwał w Ukrainie o wiele dłużej niż w Polsce. Andrij Liaszuk z Równego jest jednym z najlepszych lirników młodego pokolenia. Swoimi pieśniami wprowadzi wschodni kontekst do naszego koncertu.
Kilka pieśni zaśpiewam i ja z moją małżonką Kają. Powrócimy do czasów, gdy zdarzało nam się śpiewać na odpustach, a ludzie, wrzucając pieniążek do futerału liry mówili nam na ucho w jakiej to intencji.
Janusz Prusinowski

Koncert organizowany w ramach cyklu „Przywracanie Pamięci”.

Krystyna Ciesielska – śpiewaczka, ur. w 1945 roku w Brogowej (woj. Mazowieckie, powiat Przysucha, gmina Rusinów). W jej najbliższej rodzinie muzyka była na porządku dziennym – mama i ciotki śpiewały na weselach, tata i wuj grali na skrzypcach. Dużo śpiewało się na co dzień w domu – przy pracy, przy modlitwie, od święta. Pani Krystyna po ślubie zamieszkała w domu męża, wychowywała dzieci i prowadziła gospodarstwo. Wieczorami śpiewała nocne godzinki, usypiała dzieci kołysankami, chodziła też śpiewać po weselach. W 1995 roku na jednym z wesel poznała Andrzeja Bieńkowskiego, który usłyszawszy jej śpiew zachęcił ją do udziału w przeglądzie folklorystycznym w Przysusze. W kolejnym roku została zakwalifikowana do udziału w OFKiŚL w Kazimierzu Dolnym. Od tamtej pory uczestniczyła w wielu festiwalach i konkursach, zwanych „folklorami”, zdobywając liczne nagrody i wyróżnienia. Pani Krystyna ma niezwykłą pamięć – wystarczyło jej raz usłyszeć piosenkę, żeby ją przyswoić. Przez lata zgromadziła w pamięci ogromny repertuar, który częściowo zinwentaryzowała w zeszytach. Wspólne przeglądanie spisanych tytułów pokazuje, jak zróżnicowany jest to zbiór – obok starych pieśni lirycznych znajdują się piosenki warszawskie, a także te przyniesione przez znajomych ze służby w wojsku. W 2020 roku nakładem Muzyki Zakorzenionej ukazała się jej biograficzna płyta. / za www.muzykatradycyjna.pl

Andrij Liaszuk
Śpiewak, lirnik. Pochodzi z Kowla na Wołyniu, jest absolwentem Państwowego Instytutu Kultury w Równem. Brał udział w badaniach etnograficznych na zachodnim Polesiu i Wołyniu. Od wielu lat interesuje się grą i wyrobem ludowych instrumentów. W celu popularyzacji sztuki ludowej stworzył w 2008 roku projekt „Etnoground” złożony z szeregu przedsięwzięć kulturalnych i imprez plenerowych. Zajmuje się działalnością edukacyjną wśród dzieci i młodzieży. Jest członkiem działającego w Równem zespołu Silska Muzyka.
Zafascynowany jest poleską i wołyńską tradycją lirniczą, sam gra na lirze korbowej od 2011 roku. Występuje na festiwalach, jarmarkach, w muzeach, na ulicy i przed bramą Ławry w Poczajowie.

Adam Strug
Śpiewak i instrumentalista, autor piosenek, kompozytor muzyki teatralnej i filmowej, producent i kurator muzyczny, reżyser i scenarzysta filmów dokumentalnych, popularyzator muzyki tradycyjnej. W latach 2017 – 2019 prowadził audycję “Muzyczna podróż po Polsce” w radiowej Jedynce. Od 2019 do 2021 był gospodarzem czwartkowych edycji magazynu “Źródła” w radiowej Dwójce. Od 2020 roku prowadzi autorski program “Owszem Mazowsze” w TVP3 Warszawa.

Mateusz Kowalski
Śpiewak, skrzypek i akordeonista, uczeń Jana Gacy. Lideruje Kapeli Mateusza Kowalskiego i współtworzy zespoły: Tęgie Chłopy, Warszawską Orkiestrę Sentymentalną, Kompanię Adama Struga, Monodię Polską, Kapelę Macieja Filipczuka. Pracuje z dziećmi i młodzieżą, m.in. w ramach działań Stowarzyszenia „Tratwa” z Olsztyna i Stowarzyszenia Dom Tańca z Warszawy. Brał udział w „Spotkaniach z Muzyką” organizowanych przez Filharmonię Narodową w Warszawie. Prowadzi także warsztaty gry na instrumentach (Tabory Domu Tańca, Ambasada Muzyki Tradycyjnej, Międzynarodowa Letnia Szkoła Muzyki Tradycyjnej, festiwal Wszystkie Mazurki Świata).

Jacek Hałas
Absolwent Akademii Sztuk Pięknych, muzykant, śpiewak, tancerz, kompozytor.
Współtwórca formacji muzycznych: Reportaż, Bractwo Ubogich, Muzykanci, Ket Jo Barat, Lautari, Kwartet Wiejski, Kapela Hałasów; uczestnik projektów artystyczno-muzycznych: Poznański Dom Tańca, Tikkun, the Book, Nomadzi Kultury. Współpracuje z wieloma zespołami teatralnymi, m.in. z Teatrem Cinema, Teatrem Strefa Ciszy, Teatrem A3, Teatrem i Scholą Węgajty.
Od lat poszukuje śladów pieśni dziadowskich w żywej tradycji, zapisach etnografów, domowych archiwach. Praktykuje grę na tradycyjnym instrumencie wędrownych śpiewaków – lirze korbowej.
Zajmuje się tańcem korowodowym, wirowym, tradycjami wędrownych śpiewaków, działalnością warsztatową i edukacyjną.

Kaja Prusinowska
Śpiewaczka, malarka, autorka scenariuszy, melodii i scenografii, pedagog i mama piątki dzieci. Kolekcjonerka dawnych zabaw i wszelkich przejawów folkloru dziecięcego. Zbiera bajkowe wątki i powiązania zabaw z różnych stron świata z pokrewnymi wątkami dawnej Rzeczpospolitej.

Janusz Prusinowski (ur. 1969 w Mławie) – skrzypek, instrumentalista, kompozytor, badacz folkloru. Dyrektor artystyczny Festiwalu Wszystkie Mazurki Świata. Twórca wielu projektów i wydarzeń muzycznych związanych z polską muzyką tradycyjną.
Jako muzyk jest uczniem wiejskich muzykantów: Stanisława Lewandowskiego, Piotra i Jana Gaców, Kazimierza Meto, Józefa Zarasia, Stanisława Stępniaka i wielu innych.
Wraz z żoną Kają prowadzi teatr-wydawnictwo „Słuchaj Uchem”, skierowane głównie do dzieci. Jest współautorem interaktywnych spektakli muzycznych: “Kusy Janek”, “Jajuńciek”, “Ptasie Wesele”, “Kołysała Mama Smoka”, “Gdzie się Podział Kusy Janek”, „Podwórko z Mazurkami”, „Od Berka do Oberka”.

Memento Mori Dance Club – historie o żywotach świętych.
To eksperymentalne przedsięwzięcie z pogranicza muzycznej archeologii, którego osią jest poszukiwanie tanecznych rytmów w tradycyjnych śpiewach nabożnych polski nizinnej. Frazy polonezów, czy rytmy mazurkowe w pieśniach zadusznych, maryjnych a nawet wielkopostnych bywają przysypane grubą warstwą lokalnych manier wykonawczych i interpretacji rytmicznych, ale bywa też tak (jak w przypadku wielu kolęd), że kryją się tuż pod dobrze znanymi melodiami. Nie ma całkowitej jasności skąd się tam wzięły – możliwe, że to zasługa misji ewangelizacyjnych Jezuitów, którzy już w dobie renesansu dobierali religijne teksty do popularnych melodii tanecznych, by ułatwić ludowi przyswojenie prawd wiary. A może to raczej ludowa wrażliwość muzyczna, przesycona trójmiarowymi frazami tanecznymi, z biegiem stuleci wykuwała melodykę religijnych śpiewów.
Odkrywanie kontrafaktury tradycyjnych pieśni nabożnych jest dla nas wyprawą w nieznane, ponieważ większość z nas do tej pory zajmowała się wyłącznie zgłębianiem tradycyjnych stylów i kontekstów wykonawczych. Jesteśmy uczniami wiejskich muzykantów i śpiewaków: Jana i Piotra Gaców, Franciszka Racisa, Janiny Dyjach, śpiewaczek i śpiewaków z Gałek Rusinowskich, Kocudzy, Branwi, Kalinówki Kościelnej i wielu innych. To od nich znamy śpiewy nabożne jak i muzykę instrumentalną, a przejęte od nich doświadczenie w dużej mierze składa się na brzmienie tego projektu. To też dzięki nim pieśni, którym przydajemy instrumentalnego kolorytu, pozostają pieśniami modlitwy.
Podczas koncertu zagramy historie o Marii Magdalenie (nuta od Krystyny Ciesielskiej z Brogowej), o Św. Barbarze (nuta od śpiewaków ze wsi Zapriudziany na Białorusi), o Św. Agacie (nuta wg. Oskara Kolberga), o Hiobie (nuta od Piotra Skorupy z Godziszowa). Tańczyć wolno a nawet trzeba- udział w tańcach ułatwia słyszenie opowieści (to bez wątpienia wartość dodana zjawiska kontrafaktury).

Skład:
Robert Burdalski – śpiew
Piotr Fiedorowicz – dudy
Antek Hasso – Agopsowicz – śpiew i skrzypce
Mateusz Niwiński – skrzypce i śpiew
Piotr Piszczatowski – fisharmonia i prowadzenie tańców
Janusz Prusinowski – baraban, skrzypce, śpiew
Marek Szwajkowski – baraban i śpiew
Jan Tarkowski – wiolonczela, śpiew
Maciej Żurek – skrzypce, śpiew

• Aby wziąć udział w Wydarzeniach Festiwalowych wymagane jest wypełnienie Oświadczenia COVID  
• Jeśli Uczestnik bierze udział w kilku Wydarzeniach – PROSIMY WYPEŁNIĆ OŚWIADCZENIE RAZ I ZAZNACZYĆ DATY UDZIAŁU. 
• Jeżeli Uczestnik dokupuje kolejne bilety po wypełnieniu Oświadczenia i są one na Wydarzenia w datach niezaznaczonych wcześniej w Oświadczeniu – prosimy o ponowne wypełnienie z zaznaczeniem brakujących dat Wydarzeń.